Waarom een Fair Pharma Scorecard?
“Vaccingelijkheid is de uitdaging van onze tijd – en we falen”, merkte directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie Tedros Adhanom Ghebreyesus op in april 2021. Een ongekende wereldwijde inspanning zag vaccins voor Covid-19 ontwikkeld en gedistribueerd met recordsnelheid – 11 miljard doses tegen eind 2021. Maar hun verdeling was ongelijk en oneerlijk, wat de bestaande wereldwijde ongelijkheid verergerde.
Wij geloven dat we het beter kunnen. De Scorecard is er om u de weg te wijzen.
Wie zijn wij: Stichting Farma ter Verantwoording
De Fair Pharma Scorecard is een project van de Stichting Farma ter Verantwoording (FtV) . FtV is een in Nederland gevestigde non-profit organisatie die optreedt tegen onredelijk geprijsde medicijnen. FtV onderzoekt gevallen van misbruik door farmaceutische bedrijven van monopolieposities om de prijzen hoog te houden ten koste van de volksgezondheid, en werkt vervolgens om het publiek te informeren of neemt indien nodig juridische stappen.
FtV is in juli 2018 opgericht als reactie op misbruik van een dominante marktpositie door het bedrijf Leadiant om de prijs van een behandeling voor een zeldzame genetische ziekte meer dan 500 keer te verhogen. Leadiant kreeg op 19 juli 2021 een boete van € 19,5 miljoen van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en andere succesvolle uitspraken in andere landen volgden (Israël, Italië). Lees hier meer over onze casussen.
Bij het uitbreken van de pandemie richtte FtV zijn aandacht op toegang tot vaccins en geneesmiddelen tegen Covid-19.
Waarom mensenrechten gebruiken om het gedrag van farmaceutische bedrijven te beoordelen?
Vanaf maart 2022 had 64% van de wereldbevolking één dosis van een Covid-19-vaccin gekregen (zie onderstaande grafiek voor de laatste statistieken). Maar de verdeling was niet gelijk: 79% van de bevolking in hogere midden- en hoge-inkomenslanden versus een schamele 15% in lage-inkomenslanden. Vaccinatieprogramma’s bevinden zich wereldwijd in sterk verschillende stadia: volgens Our World in Data werden in 2021 meer boosters toegediend door hoge- en hogere middeninkomenslanden dan het totale aantal toegediende doses in lage-inkomenslanden.
We zitten met een enorme onbalans tussen de ongelooflijke wetenschappelijke vooruitgang van 2020 en het falen om vooruitgang te boeken op het gebied van sociale rechtvaardigheid.
Dit is vanuit mensenrechtenperspectief onaanvaardbaar. De UN Guiding Principles on Business and Human Rights en de Human Rights Guidelines for Pharmaceutical Companies in relation to Access to Medicines maken duidelijk dat de farmaceutische industrie verantwoordelijkheden heeft om de mensenrechten te respecteren.
Het idee dat farmaceutische bedrijven serieuze verantwoordelijkheden hebben op grond van de mensenrechtenwetgeving, moet worden versterkt om verandering in deze sector te stimuleren en farmaceutische bedrijven te dwingen hun praktijken te veranderen. Het vertalen van mensenrechtenprincipes in concreet bedrijfsgedrag dat kan worden gemonitord en gescoord, biedt een hulpmiddel dat NGOs, overheden en andere belanghebbenden kunnen gebruiken om hen aan die verantwoordelijkheden te houden.
